ՇԱՔԻ ՀԷԿ

Շաքի հէկ-ը կառավարական հանձնաժողովի կողմից շահագործման է հանձնվել 1936 թ. օգոստոսի 17-19-ին: Կայանի շինարարությունը տևել է շուրջ վեց տարի՝1931-1936 թթ.: Ընդ որում կայանի առաջին ագրեգատը գործարկվել է 1935 թ. նոյեմբերին, երկրորդը` շուրջ վեց ամիս հետո: Կայանի շինարարության վրա 1935 թ. գներով ծախսվել 1 600 000 (մեկ միլիոն վեց հարյուր հազար) ռուբլի: Կայանի դրվածքային հզորությունը հաշվարկված էր 1 200 ձիաուժ, մոտ 882 կվտ, ճնշումը 57 մետր է: Կայանը սնվում է Որոտանի Շաքի գետից, որը սկիզբ է առնում Շաքիի սառնորակ աղբյուրներից: Շաքի ՀԷԿ-ը Հայաստանի հիդրոէներգետիկայի պատմության յուրահատուկ կոթող է, որը համարվում է թանգարան բաց երկնքի տակ: 

Շաքի հէկ-ում գործարկումից մինչ օրս արտադրվել է շուրջ 125 մլն Կվտ/ժամ էլեկտրաէներգիա, որից շուրջ 50 միլիոնը` սեփականաշնորհման 15 տարիների ընթացքում: 

ՀՀ կառավարության 1996 թ. թիվ 321 որոշմամբ Շաքի հէկ-ը 1997 թ. մրցույթով սեփականաշնորհվել և մինչ օրս շահագործվում է "Հակոբջանյանի և Գալստյանի ՀԷԿ" ՍՊԸ-ի կողմից: Սեփականաշնորհումից հետո աշխատում էր կայանի ագրեգատներից ընդամենը երկուսը, այն էլ իր հզորության 25-30 տոկոսի չափով՝ արտադրելով մոտ 80-100 կվտ/ժամ էլեկտրաէներգիա: Անհրաժեշտ ներդրումներից հետո էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը շուրջ երեք անգամ ավելացավ՝ կազմելով 300 կվտ/ժամ: Ներկայումս արտադրվում է շուրջ 500 կվտ/ժամ էլեկտրաէներգիա: 

                                           

Ջրի սակավության և հնացած հիդրոագրեգատների պատճառով անհնար է դարձել հասնել դրվածքային հզորության, սակայն արտադրվում է այնքան էլեկտրաէներգիա, որքան երբևէ չի արտադրվել: 15 տարվա ընթացքում "Հակոբջանյանի և Գալստյանի ՀԷԿ" ՍՊԸ-ն պարբերաբար նորոգման և վերակառուցման աշխատանքեր է կատարում:

►Փոխարինվել են 1935 թ. գործող երկու խողովակաշարերը: Մոնտաժվել է 700 մմ տրամագծով 2 *115 մ երկարությամբ խողովակաշար:

►Հիմնովին վերանորոգվել է դերիվացիոն ջրանցքը, տղմազտարանը, մաքրվել է թափված ապառներից 420 մ երկարությամբ ոչ ճնշումային թունելը:

►Փոխարինվել է երկրորդ ագրեգատի 1935 թ. աշխատանքի մեջ գտնվող բանվորական անիվը, տեղադրվել է ռուսական արտադրության միաձույլ բանվորական անիվ ավելի բարձր ՕԳԳ-ով:

►Վերջին խոշորածավալ աշխատանքները կատարվել են 2014 թ., փոխվել է երկու գործող՝ 115 մ երկարությամբ 700 մմ տրամագծով խողովակներից առաջին ագրեգատը սնող  խողովակաշարը: Մոնտաժվել է 1000 մմ տրամագծով 115 մ երկարությամբ խողովակաշար:

►Առաջին ագրեգատի փոխարեն մնտաժվել է 650 կվտ հզորությամբ նոր ագրեգատ  :

►Մոնտաժվել է 6 կվ վակումային անջատիչներով բջիջներ, արդիական ղեկավարման համակարգով:

►Փոխարինվել է կայանի միագծանի սխեման, նախկին երկու՝ 560 և 1000 կվա հզորությամբ ուժային տրանսֆորմատորների փոխարեն տեղադրվել է մեկ 1000 կվա հզորությամբ տրանսֆորմատոր: Նախկին ՓԲՍ-1 փոխարինվել է ԲԲՍ-ով, 35/04 կվ-180 կվա հզորությամբ սեփական կարիքների տրանսֆորմատորը փոխարինվել է 6/04 կվ -100 կվա հզորությամբ տրանսֆորմատորով:

►Վերակառուցումից հետո զգալիորեն կրճատվել են էլեկտրաէներգիայի կորուստները, ենթակայանի սպասարկումը դարձել է առավել անվտանգ և դյուրին, կատարված ներդրումների և փոփոխությունների շնորհիվ զգալիորեն ավելացել է էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը: 

2005 թ. արտադրվել է 2.865.261, 2010 թ.` 4.027.877,  2015թ. առաջին կիսամյակում` 2.604.151 կվտ ժամ էլեկտրաէներգիա:

Այժմ Շաքի հէկ-ի դրվածքային հզորությունը 400+650 կվտ է:

Ագրեգատների տիպը շառավղաառանցքային է:

Կայանը միացված է “Շաքի-35 կվ” օդային գծին:

ՀԷԿ-Ի ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏՎՅԱԼՆԵՐԸ

ԴԵՐԻՎԱՑԻԱ

ՋՐԱՌ

ՋՐԱՀԵՌԱՑՄԱՆ ՋՐԱՆՑՔ

ՀԷԿ-Ի ՇԵՆՔԸ